روزنامه اعتماد
1396/11/10
روزگار خونبار كابل
شهاب شهسواريشرايط امنيتي در افغانستان بعد از گذشت 17 سال از حمله امريكا به اين كشور، همچنان در حالت اضطراري قرار دارد. نه اعلام استراتژي جديد دولت دونالد ترامپ در مورد افغانستان و نه اقدام ديرهنگام امريكا براي اضافه كردن 7 عضو طالبان به فهرست تروريستي، هنوز باعث نشده است كه شرايط امنيتي در افغانستان به حالت عادي باز گردد. كابل، پايتخت اين كشور 10 روز بسيار خونبار و دردناك را پشت سر گذاشت. شبه‌نظاميان طالبان در تازه‌ترين حمله خود به يك پادگان نظامي در غرب كابل حمله كردند. هجوم بامدادي شبه‌نظاميان با استفاده از كلاشينكف، آرپي‌جي و كمربندهاي انتحاري دست‌كم باعث مرگ 11 نظامي افغانستان و 4 شهروند غيرنظامي شد. اما اين سنگين‌ترين حمله طي يك هفته گذشته‌نبود، سه روز پيش انفجار يك خودروي حاوي بمب در محله شلوغ و پر رفت و آمد پايتخت افغانستان باعث مرگ دست كم 103 نفر شد. شبه‌نظاميان در اين حمله از يك آمبولانس استفاده كرده‌بودند. چند روز قبل از آن نيز حمله طالبان به يك هتل پنج‌ستاره در كابل، باعث مرگ 22 نفر از جمله چندين شهروند خارجي شده‌بود.
اما كابل تنها نقطه‌اي در افغانستان نيست كه حملات انتحاري و بمب‌گذاري‌هاي طالبان و ديگر گروه‌هاي تروريستي از جمله داعش در آن انجام مي‌شود. هفته پيش حمله به دفتر موسسه خيريه نجات كودكان در جلال‌آباد مركز ننگرهار، باعث توقف عمليات بشردوستانه اين موسسه در خاك افغانستان شد، حملات ديگري هم در بلخ و هرات طي هفته گذشته انجام شده است كه به نسبت حملات در پايتخت افغانستان كمتر مورد پوشش رسانه‌اي قرار مي‌گيرند. تحليل‌گران معتقدند هر چند نمي‌توان گفت كه امنيت در افغانستان در مجموع نسبت به 17 سال گذشته وضعيت بدتري پيدا كرده، اما با قطعيت مي‌توان گفت كه همچنان دولت و نيروهاي امريكا در بهبود وضعيت امنيتي ناتوان هستند. نيويورك تايمز به نقل از يك مقام طالبان در جنوب افغانستان مي‌نويسد: «ترامپ نيروهاي بيشتري براي تقويت ماشين جنگي‌اش اعزام كرده، اگر آنها بخواهند به گزينه نظامي اولويت بدهند، ما هم دست روي دست نمي‌گذاريم، ما ضعيف نيستيم و مي‌توانيم از طريق ضربه زدن به دشمن به اهداف‌مان برسيم.»
نيويورك تايمز مي‌نويسد كه افزايش خشونت طالبان، ريشه در استراتژي جديد امريكا در اين كشور دارد. به نوشته اين روزنامه امريكايي زماني كه طالبان در مناطق تحت تصرفش با افزايش حملات هوايي مواجه شد، مجبور شده است كه نيروهاي خود را مخفي كند و به جاي اينكه مانند هميشه با اجراي عمليات در مناطق روستايي به دنبال تصرف مناطق جديد باشد، وارد فاز جنگ‌هاي چريكي شهري در كابل و ديگر نقاط شهري افغانستان شود. به نوشته اين گزارش هر چند كه اين عمليات‌ها ممكن است هيچ دستاورد سرزميني براي سلطه‌طالبان نداشته‌باشد اما در عوض مي‌تواند دولت مركزي را تحقير كند.
اتهام به پاكستان
در ميان افزايش خشونت‌ها در افغانستان، بزرگ‌ترين متهم شرايط كنوني از سوي دولت كابل و امريكايي‌ها پاكستان معرفي مي‌شود. از زمان آغاز عمليات نظامي امريكا و ناتو در افغانستان تاكنون پاكستان به دليل آنچه عدم مبارزه موثر با گروه‌هاي شبه‌نظامي و تندرو در مرزهاي افغانستان عنوان مي‌شد، به ايجاد ناآرامي و بي‌ثباتي در افغانستان متهم شده است. حمله بامداد دوشنبه به پادگاني در كابل، بار ديگر اين اتهام‌زني‌ها را شدت بخشيد. مجيد قرار، ديپلمات افغان ادعا كرده است كه در بين تجهيزات استفاده شده توسط شبه‌نظاميان طالبان كه در حمله دوشنبه كشف شده است، دوربين‌هاي ديددرشب نظامي ساخت پاكستان ديده‌شده است. اما اين تنها اتهام وارد شده به همسايه جنوبي نيست، رييس‌جمهور امريكا دونالد ترامپ طي ماه‌هاي گذشته دست‌كم دو بار به صورت علني در سخنراني‌هايش اسلام‌آباد را به مدارا با تروريست‌ها در خاك خود و بي‌ثبات‌سازي افغانستان متهم كرده است. دولت امريكا به تازگي تصميم گرفته است كمك‌هاي امنيتي و نظامي به پاكستان را قطع كند، موضوعي كه با واكنش تند اسلام‌آباد مواجه شد.
دولت افغانستان و امريكا ادعا مي‌كنند كه ارتش پاكستان از شبكه حقاني، گروه تندروي متحد طالبان حمايت مي‌كند. در حال حاضر سراج‌الدين حقاني، رهبر شبكه حقاني كه شبه‌نظاميان آن بيشتر در مناطق قبيله‌نشين پاكستان مستقر هستند، رهبر شماره دوي طالبان و البته از نزديك‌ترين شخصيت‌هاي اين گروه به القاعده شناخته مي‌شود. سيد اكبر آقا، فرمانده پيشين طالبان، به نيويورك تايمز مي‌گويد: «در واقع تفاوتي ميان طالبان و شبكه حقاني وجود ندارد، اين تمايز ساخته و پرداخته دولت مركزي كابل است. » نيويورك تايمز مي‌نويسد كه فشارهاي اخير امريكا بر اسلام‌آباد نه تنها ممكن است باعث كاهش خشونت‌ها در افغانستان نشود، بلكه مي‌تواند خشونت‌ها را بيشتر كند. به نوشته اين روزنامه امريكايي وقتي يك طرف رفتار تندتري را در پيش مي‌گيرد، نمي‌توان انتظار داشت كه طرف ديگر هم دست روي دست بگذارد.
سراب صلح
افزايش خشونت‌ها در افغانستان، فرآيند صلح در اين كشور را نيز در هاله‌اي از ابهام قرار داده است. هر چند تاكنون معامله‌هاي موفق صلح و آتش‌بس ميان گروه‌هاي شبه‌نظامي و دولت مركزي افغانستان به ثمر رسيده‌اند، اما صلح با طالبان هيچ چشم‌اندازي ندارد. امريكا و دولت كابل، هر از چندگاهي از آمادگي براي گفت‌وگو صحبت و اعلام مي‌كنند كه حاضر هستند در صورت پايان حملات تروريستي طالبان را در قدرت مشاركت دهند، اما هيچ گام عملي در اين زمينه برداشته‌نشده است. امريكا به عنوان يك طرف درگيري‌ها و طرفي كه طالبان حضور آن را در خاك افغانستان عامل اصلي بي‌ثباتي عنوان مي‌كند، حاضر به پذيرش صلحي كه يك طرف آن امريكايي‌ها باشند نيست، در برابر هيچ طرف خارجي ديگري هم به عنوان ميانجي صلح پذيرفته نشده است. 16 سال ناامني و كشتار غيرنظاميان در افغانستان، به يك هنجار طبيعي بدل شده است و افزايش كشتارها و خشونت‌ها هم باعث نمي‌شود دو طرف گامي عملي براي صلح بردارند، در عوض هر يك از طرفين با افزايش خشونت‌هاي طرف مقابل، توجيهي براي افزايش خشونت‌هاي خود پيدا مي‌كند.
افتتاحيه طالبان در فهرست تروريست‌ها
16 سال جنگ ميان امريكا و طالبان در خاك افغانستان، با وجود تمام روابط علني ميان طالبان و گروه القاعده باعث نشده‌بود كه مقام‌هاي طالبان در ميان شخصيت‌هاي حقيقي تحريم شده از سوي امريكا قرار بگيرند. طالبان كه در ابتداي تولدش در افغانستان از حمايت قاطع متحدان امريكا در منطقه يعني پاكستان، عربستان سعودي و امارات متحده عربي برخوردار بود، بعد از انجام عمليات 11 سپتامبر و حمله امريكا به افغانستان، باز هم امريكا رفتار كجدار و مريزي در برابر طالبان در پيش گرفت. شش عضو طالبان هفته گذشته توسط وزارت خزانه‌داري ايالات متحده امريكا وارد ليست تحريم‌ها شدند. 4 نفر به دليل عضويت در طالبان و دو نفر به دليل عضويت در شبكه حقاني در اين فهرست قرار گرفته‌اند. از ميان اين افراد 5 نفر آنها به گفته مقام‌هاي وزارت خزانه‌داري در خاك پاكستان مستقر هستند و يك نفر در خاك افغانستان و استانبول تركيه رفت و آمد دارد.
سایر اخبار این روزنامه
دلار‌ها در پستوي خانه‌ها
ملاحظات اصلاحات بازار ارز
نسبت اعتراضات و حكمراني خوب
سياستمدارِ عريان و وارسته
رضا مُرد، يك كارتن‌خواب هفته پيش مُرد
بودجه خوب
ورود شوراي عالي امنيت‌ملي به مساله كنوانسيون پالرمو
پرونده جشنواره تئاتر فجر بسته شد
غلامعلي رجايي ، مشاور رسانه‌اي شهردار
روزگار خونبار كابل
اتوريته رسول
در جدال با نااميدي، نااميد نباشيم
اعتراض‌هاي اخير و مخالفت با كليات بودجه
افغانستان؛ قرباني تسويه حساب‌هاي خارجي
كاهش مبادله با اسكناس دلار
عمر 14 ساله گرمخانه
